Ongeveer 60% van de inwoners in Nederland is actief cultuurbeoefenaar in de vrije tijd. 11% doet dit in een groep, vereniging of club. De Noord-Veluwe kent verhoudingsgewijs een actief verenigingsleven. Als we uitgaan van deze percentages, zijn in de gemeenten Nunspeet, Harderwijk en Ermelo bij elkaar ruim 13.500 mensen actief in een groep of vereniging.
Ook erfgoedorganisaties spelen een belangrijke rol in de regio. Zij beheren en behouden onze geschiedenis en verhalen, maar staan tegelijkertijd voor grote uitdagingen zoals verduurzaming, vrijwilligerswerving en zichtbaarheid in een veranderende samenleving.
Uit onderzoek (o.a. WHO 2019) blijkt dat actieve cultuurdeelname bijdraagt aan mentaal en fysiek welzijn, sociale verbondenheid en zingeving. Denk aan muziek maken, dansen, toneelspelen of erfgoed beleven: je blijft er fit en vrolijk van!
Vergrijzing als uitdaging én kans
De deelname aan verenigingen neemt af naarmate mensen ouder worden. Tegelijkertijd stijgt het aandeel ouderen op de Veluwe. In 2040 is meer dan 30% van de inwoners ouder dan 65 jaar. De druk op zorg en ondersteuning neemt toe. Verenigingen én erfgoedlocaties kunnen juist in die ontwikkeling een belangrijke rol spelen: als ontmoetingsplek, als bron van betekenis, als aanvulling op formele zorg en welzijn. Maar dan moeten deze organisaties zélf ook vitaal zijn. En dat is niet altijd het geval.
Daarom: het Vitaliteitsprogramma
In 2025 zijn wij gestart met een Vitaliteitsprogramma in de gemeenten Nunspeet, Harderwijk en Ermelo. Dit programma is er voor zowel verenigingen als erfgoedorganisaties. We helpen hen toekomstbestendig te worden – of te blijven. Met als doel: 50 vitale organisaties in 2027!
Hoe ziet een vitale organisatie eruit?
Een vitale vereniging of erfgoedorganisatie is financieel gezond, heeft voldoende leden of vrijwilligers, en een duidelijke rol in de gemeenschap. Ze is zichtbaar, aantrekkelijk voor nieuwe doelgroepen en weet zich aan te passen aan actuele ontwikkelingen zoals verduurzaming, digitalisering en veranderende wetgeving.
Bij een vitale organisatie werken mensen met plezier samen, is het draagvlak stevig, en is de basis op orde: van communicatie en bestuur tot vrijwilligersbeleid en (cultureel) ondernemerschap.
Zo werkt het programma
De eerste stap is het invullen van een online vitaliteitsscan. Deze duurt ongeveer 7 tot 10 minuten. Op basis van de antwoorden ontstaat een eerste analyse van jullie situatie. Vervolgens neemt de lokale cultuurverbinder contact op voor een verdiepend gesprek. Samen onderzoeken we wat er nodig is om de vitaliteit van jullie organisatie te versterken.
Afhankelijk van de uitkomst koppelen we jullie aan professionals uit het bedrijfsleven of zelfstandige experts. Denk aan hulp bij communicatie, verduurzaming, fondsenwerving, financiën, vrijwilligersbeleid of het versterken van jullie zichtbaarheid.
Wat levert het op?
-
Inzicht in de vitaliteit van je organisatie
-
Concreet advies op maat
-
Hulp van ervaren professionals
-
Meer slagkracht en zichtbaarheid
-
Een organisatie die klaar is voor de toekomst
Wat kost het?
Deelname aan het programma is gratis. Het wordt gefinancierd door de gemeenten, Meedoen is de kunst en het Cultuur- en Erfgoedpact. Wat we wel vragen, is een investering van tijd. Het invullen van de scan duurt 7-10 minuten. Daarna vragen we (afhankelijk van ambitie en behoefte) een tijdsinspanning van circa 20 uur verspreid over een jaar.
Heb je andere vragen die buiten het Vitaliteitsprogramma vallen?
In Gelderland is Erfgoed Gelderland de organisatie die erfgoedorganisaties kan ondersteunen bij al hun vragen. Wil je dat iemand meedenkt over je ontwikkelkansen? Neem dan contact op via info@erfgoedgelderland.nl
Meer informatie over het Vitaliteitsprogramma?